Pagina 1 van 1

Blog: Ecosystemen en innovatiepuzzelaars

Geplaatst: ma jun 25, 2018 6:15 pm
door Jaap_Procesverbeteren.nl
Deze blog is ook onderdeel van de nieuwsbrief van juli 2018

Ecosystemen en innovatiepuzzelaars

Eerst hoorde je veel over ‘co-creatie’, later over ‘open innovatie’. Nog later kwam de term ‘innovatienetwerk’ in zwang. Het nieuwste buzz-word is ‘ecosysteem’.

Eén ding is zeker. Door samen te werken met andere bedrijven, liefst ook uit andere business-sectoren, kun je veel sneller én beter innoveren. Hoe méér partners, hoe meer kennis en probleem-oplossend vermogen je hebt. Dit verklaart meteen de inflatie van ‘co-creatie’ naar ‘eco-systeem’. Met dat laatste wordt een netwerk bedoeld. waarin vele bedrijven horizontaal én verticaal met elkaar samenwerken.

Nieuw is dat idee niet. Wél zijn er twee redenen waarom dergelijke netwerken nu interessanter zijn dan ooit. Ten eerste worden de marktomstandigheden steeds vluchtiger. Ten tweede zijn er drie grote en urgente problemen die om een oplossing vragen: het milieu-, het klimaat- en het zorgprobleem. Om daar een antwoord op te vinden, moet je heel innovatief zijn.

Afbeelding
Om ecosystemen van bedrijven te bouwen zijn webbers (netwerkers) nodig

Het woord ‘ecosysteem’ is ontleend aan de natuur, en verwijst naar een groep bedrijven die elkaar onderling versterken, elkaar ‘voeden’ als het ware. Theoretisch kan zo’n ecosysteem profijtelijk zijn voor alle deelnemers. Als het goed is participeren ook overheden en kennisinstellingen, zodat er een triple helix ontstaat. Zelfs de samenleving en haar burgers kunnen meedoen, denk aan de netwerkeconomie en de doe-het-zelf-samenleving.

Er zitten echter diverse addertjes onder het gras. In de natuur verdwijnen er zo nu en dan soorten, en je wilt natuurlijk niet dat dit jouw bedrijf is! En wat binnen één bedrijf al moeilijk is, elkaar vertrouwen, is nóg moeilijker in een netwerk. Als er landengrenzen worden overschreden, is het nog ingewikkelder. Denk aan president Donald Trump en zijn protectionisme. Het is in mijn ogen dan alsof je een hekwerk om je land zet, waardoor je een ingeperkt ecosysteem creëert zoals de Oostvaardersplassen. Dat dit niet functioneert, weten we inmiddels.

In elk ecosysteem is er niettemin een voortdurend dilemma tussen samenwerken en competitie. Om als bedrijf te overleven in zo’n systeem moet je heel wendbaar zijn. Denk aan Darwin’s survival of the fittest: de best passende puzzelstukjes floreren.

Een goed functionerend bedrijfs-ecosysteem moet ook een duidelijk doel hebben. Bijvoorbeeld gezamenlijk bijdragen aan een product of een platform. Vaak is er één bedrijf dat daarbij het voortouw neemt. Voorbeelden zijn de ecosystemen rond ASML, Fujifilm, Cisco, Apple, Über en Airbnb.

Interessant is, dat er in een ecosysteem vaak al zó veel kennis en capaciteit aanwezig is, dat je niet eens echt nieuwe dingen hoeft uit te vinden om te innoveren. Het gaat er in feite om, de juiste puzzelstukjes bijéén te brengen. De hamvraag is dan: wie bedenkt welk vergezicht er moet ontstaan, ná het leggen van de puzzel. Welk probleem voor klanten en/of de maatschappij gaan we oplossen? Dat kan vervolgens bijvoorbeeld gebeuren via snel opéénvolgende prototypes, waarover (potentiële) klanten dan hun feedback geven, denk aan de Lean Startup methode.

Hoe uitdagender het doel, des te beter zo lijkt het, want dat werkt des te verbindender. Een tweede vraag, wellicht nog lastiger is: wie zoekt de juiste puzzelstukjes bij elkaar? En er is wellicht misschien nog een derde kwestie: hoe vrij zijn de mensen in het netwerk om nieuwe connecties te maken met elkaar?

Maar misschien maak ik het wel ingewikkelder dan nodig. Wat let u om eens een paar strategische toeleveranciers uit te nodigen, om na te denken over nieuwe businessmodellen?

Enkele recente artikelen ter inspiratie: De innovatiekracht van ecosystemen en Ontwerp een Betere Business.

Dr Ir Jaap van Ede,
hoofdredacteur procesverbeteren.nl