Werkvloerdebat MAX schetst karikatuur Lean en Agile

Forum met als invalshoek LOGISTIEK.
Plaats hier uw vragen & antwoorden over LEAN MANUFACTURING, TOC, POLCA, Kanban.

Moderator: Jaap_Procesverbeteren.nl

Plaats reactie
Jaap_Procesverbeteren.nl
Forum ervaring: 4/5
Forum ervaring: 4/5
Berichten: 75
Lid geworden op: ma sep 28, 2009 8:17 pm

Werkvloerdebat MAX schetst karikatuur Lean en Agile

Bericht door Jaap_Procesverbeteren.nl »


Gisteren zag ik het debat “klem op de werkvloer” van Omroep Max. Aan het woord kwamen bevlogen vakprofessionals – onder meer artsen, verpleegkundigen, jeugdhulpwerkers, buschauffeurs en leraren – die gefrustreerd zijn door de almaar toenemende bureaucratie. Zo sterk zelfs, dat menigeen het bijltje erbij neer heeft gegooid, of zzp-er is geworden om onder de werkdruk uit te komen.

Laat ik duidelijk zijn: deze vakprofessionals hebben gelijk: er is sprake van regelgekte en er is een overdaad aan protocollen dat moet worden nageleefd.

Wat ik wel jammer vind, is dat in dit soort debatten, vaak indirect, ook meteen maar even de vloer wordt aangeveegd met verbetermethoden zoals Lean, Scrum en Agile. Sterker nog, deze methoden worden als mede-oorzaak aangewezen! Dit gebeurt dan door er een karikatuur van te maken. Lean wordt dan bijvoorbeeld gelijk gesteld aan een vijf minuten registratie, of heet ‘een modelletje uit de auto-industrie’. Scrum betekent ‘borden vol met to do-lijstjes’, en Agile is een ‘keurslijf om mensen harder te laten werken’.

Om zo’n betoog kracht bij te zetten wordt geput uit het veelal Engelstalige jargon uit de verbetermethoden, om duidelijk te maken dat niemand dit begrijpt, en dat het dus allemaal onzin is.

Inderdaad zijn er veel, te veel, voor de leek onbegrijpelijke begrippen. Ook worden Lean, Scrum en Agile vaak verkeerd ingezet. Een middel wordt dan tot doel verheven. In plaats van methoden voor en door de werkvloer, worden het dan tools om mensen harder te laten werken, of om bezuinigingen af te dwingen. En ja, dan klopt soms het karikaturale beeld dat hierboven van die methoden is geschetst.

Daarvoor zijn die verbetermethoden echter niet bedoeld. Sterker nog, ze beogen juist het tegendeel.

Lean betekent het uitbannen van bureaucratie en overbodig werk, en moet overbelasting van mensen voorkómen. Lean managers past bovendien een bescheiden rol. Ze zijn er om de vakprofessionals te helpen om waarde toe te kunnen voegen, lees: ze moeten er voor zorgen dat die vakprofessionals ‘fluitend naar hun werk kunnen’, en daartoe obstakels wegnemen. De beste Lean managers zijn vaak meewerkend voorman, of hebben op zijn minst in het verleden met hun voeten in de klei gestaan.

De sneer naar de auto-industrie snijdt ook geen hout. Als een autofabriek net zo bureaucratisch was als bijvoorbeeld de zorg nu, dan zou die fabriek al snel failliet gaan. Ga maar eens op bezoek bij Scania zou ik zeggen. Daar zijn de vakmensen bezig om trucks te bouwen, en niet met het invullen van formulieren.

Afbeelding
Het LUMC is één van de Nederlandse ziekenhuizen die Lean toepast

Daarmee wil ik niet zeggen dat Lean ideaal is, er zitten ook nadelen en beperkingen aan. Een ziekenhuis lijkt bijvoorbeeld totaal niet op een Lean productiestraat, ook niet in logistieke zin. Dat betekent echter niet dat je met Lean het werk niet efficiënter en tegelijk plezieriger kunt maken. Evidenced based werken, wat artsen doen, heeft niet voor niets veel overeenkomsten met Lean én met Value-Based Healthcare.

Dan nog iets over Scrum. Kijk niet naar een uiterlijke manifestatie, zoals die to do-lijstjes, zou ik zeggen. Vraag je vooral af waarom je iets doet. Scrum is als het goed is een methode om stapsgewijs (nieuwe) producten te ontwikkelen, met regelmatige feedback van (toekomstige) klanten. Op die manier kun je tijdig bijsturen, zodat je niet iets ontwikkelt waar niemand op zit te wachten.

Tenslotte nog iets over Agile, wat je letterlijk kunt vertalen met ‘wendbaarheid’. Als het goed is betekent dit niet méér, maar juist minder managers, en niet minder maar méér autonomie voor de vakprofessionals. Een organisatie zoals Buurtzorg, opgezet uit onvrede met de bureaucratie in de thuiszorg, heeft heel veel Agile én Lean kenmerken. Maar dan niet in karikaturale, maar in de goede zin. Agile en Lean zoals ze bedoeld zijn.

Jaap van Ede,
hoofdredacteur Procesverbeteren.nl
Plaats reactie