Blog: Duurzaam = Lean +Innovatie + Nieuwe Business

Forum met als invalshoek LOGISTIEK.
Plaats hier uw vragen & antwoorden over LEAN MANUFACTURING, TOC, POLCA, Kanban.

Moderator: Jaap_Procesverbeteren.nl

Plaats reactie
Jaap_Procesverbeteren.nl
Forum ervaring: 4/5
Forum ervaring: 4/5
Berichten: 75
Lid geworden op: ma sep 28, 2009 8:17 pm

Blog: Duurzaam = Lean +Innovatie + Nieuwe Business

Bericht door Jaap_Procesverbeteren.nl »

Duurzaamheid = Lean + Innovatie + Nieuwe Business (blog)

De plannen voor CO2-reductie zijn als een hete aardappel waarin we onze tanden niet willen zetten, maar die alleen maar verder opwarmt. Afgelopen november was de 26e jaarlijkse klimaattop van de VN. Vergaderd wordt er veel, bereikt weinig. In de slotverklaring staat dat fossiele brandstoffen een probleem zijn. Dit wordt gezien als een doorbraak, en dat zegt genoeg over de stroperige besluitvorming.

Om de klimaatdoelen van Parijs uit 2015 te halen moeten de broeikasgasemissies in 2030 halveren. Op dit moment zitten we nog op 0%. Bijna iedereen beaamt dat weinig blijven doen de kosten voor klimaatherstel later veel hoger maakt. Waarom dan nog zo weinig actie? Volgens mij komt dit doordat mensen ‘korte termijn fijn’ verkiezen, boven een onzekere beloning in een (verre) toekomst voor pijnlijke klimaatinspanningen.

Typische vragen zijn: Verdien ik mijn zonnepanelen wel terug? Gaan klanten mijn super-efficiënte truck, boot of vliegtuig wel kopen? Welke klant wil de meerprijs betalen voor mijn klimaatvriendelijke product? Worden wij de dupe van onze duurzaamheids-inspanningen als andere landen niet méédoen?

Dit leidt tot een patstelling.

Er is echter hoop: duurzame productie kan ook nu al rendabel en haalbaar zijn! Nieuwe business is daarbij de sleutel. Met slimme verdienmodellen kun je profijt uit de toekomst verschuiven naar het nú. Op die manier worden onze menselijke tekortkomingen ondervangen.

Het bekendste voorbeeld is servitization. Als je bijvoorbeeld zonnepanelen afneemt als dienst, dan kun je als klant direct al profiteren van de winst daarvan. En de leverancier heeft zo een gestage stroom van inkomsten. Win-win dus. Servitisatie beloont ook leveranciers die de levensduur van producten, die dan hun eigendom blijven, verlengen. En die materialen daaruit hergebruiken.

Overheden kunnen duurzaamheid aanmoedigen door ‘gouden wortel’ inkoop. Ook dit verschuift profijt richting het nú. Bij gouden wortel inkoop zeg je toe producten af te nemen van de leverancier die als eerste een bepaalde efficiencyverbetering bereikt. In Nederland is de overheid verantwoordelijk voor maar liefst 18% van de CO2-uitstoot*.

Afbeelding
Een duurzaamheids-innovatie: Zonnecamper van Solar Team Eindhoven. Foto: Rien Boonstoppel

Ook product- en procesontwerp kan een grote bijdrage aan duurzaamheid leveren. Innovatie dus! Nieuwe en minder milieubelastende materialen zijn in opmars, en de prijs van duurzame energie daalt gestaag. Als dat laatste lang genoeg doorgaat, wordt stoppen met fossiele brandstoffen vanzelf een no-brainer.

Een derde ingrediënt voor duurzaamheid is Lean, en dan vooral Lean dénken. Enkel Lean productie leidt namelijk wel tot minder materiaal- en energieverlies, maar niet automatisch tot meer duurzaamheid. Er kunnen immers milieubelastende materialen worden gebruikt, of energie uit fossiele bronnen. Lean kan zelfs averechts werken. De wens om just-in-time te beleveren kan namelijk leiden tot extra vervoersbewegingen. 

De omslag naar duurzaamheid vergt principiële keuzes, die een circulaire economie dichterbij brengen. Bijvoorbeeld hernieuwbare energie gebruiken, localer produceren, producten maken met een lange levensduur, en deze samenstellen uit herbruikbare materialen. Dat zijn niet per definitie uitkomsten van Lean. Toch heb je, als die denkwijze in het DNA van je organisatie zit, wel een mooie basis om continu duurzamer te worden. Lean maakt namelijk van iedereen een méédenker en een probleemoplosser. De stap om dit denkpotentieel ook in te zetten om bijvoorbeeld de kooldioxide-uitstoot te reduceren, is dan klein. Bovendien komt het de werkvreugde ten goede. Kun je in een Lean bedrijf al trots zijn op jouw vakmanschap, nu komt daar als zingeving bijdragen aan duurzaamheid bij.

Wat Lean kenmerkt, is dat iedereen weet hoe je vanaf de eigen werkplek kunt bijdragen aan de missie van de organisatie. Zichtbaar maken van verspilling is daarbij de belangrijkste katalysator. De stip op de horizon, die je nooit haalt maar die wel enthousiasmeert, is daarbij 100% waardetoevoeging.

Voor duurzaamheid moet deze True North worden uitgebreid met 100% recycling. Zo kun je tegelijk continu verbeteren én continu verduurzamen. Hiertoe moeten, naast de eerdergenoemde verspilling, milieubelasting en uitstoot zichtbaar worden gemaakt, op elke wekplek. Ook bij productontwikkeling, want het zijn de ontwerpbeslissingen die de milieu-impact het sterkste beïnvloeden.

Een probaat duurzaamheidsrecept is dus: Innovatie + Nieuwe Business + Lean

Ik wens u een productief en klimaatvriendelijk 2022!

Deze blog is gebaseerd op twee artikelen: Lean lost het klimaatprobleem (niet) op, en Duurzaam haalbaar en betaalbaar. U kunt reageren onder deze artikelen én onder deze blog

Dr Ir Jaap van Ede,
hoofdredacteur procesverbeteren.nl


*) Het feit dat de overheid verantwoordelijk is voor 18% van de CO2-uitstoot is ontleend aan inkoopvakblad Deal van december (quote van hoogleraar public procurement Fredo Schotanus, die daarbij verwijst naar het RIVM)
Plaats reactie