Verslag smart industry jaarevent 2018 - cases VDL & Thomas Regout

De teneur van het smart industry jaarevent 2018: bedrijven moeten nú smart worden, anders zijn ze te laat! De druk via smart agenda’s en roadmaps neemt toe. Daardoor bestaat echter de kans dat organisaties hun ware doel uit het oog verliezen, en een road to nowhere inslaan. Hun doel is immers niet smart zijn, maar waarde creëren voor hun klanten. en dat beter doen dan de concurrent.

Smart industry moet dus de waardecreatie vergroten. Dat gezegd hebbende biedt het wél heel veel kansen. Maatwerk leveren tegen massagoedprijzen bijvoorbeeld, dankzij een flexibel en gerobotiseerd productieapparaat. Ook kan smart industry uw medewerkers vaardiger maken dan ooit, dankzij taakbegeleiding met behulp van augmented reality. Tenslotte maakt smart industry nieuwe businessmodellen mogelijk, zoals het leveren van (duurzame) diensten in plaats van producten.

Make your industry smart, right now! Door het jaarthema nog even te memoriseren opende dagvoorzitter Roelof Hemmen het smart industry jaarevent 2018, dat plaatsvond in het Spant Congrescentrum te Bussum. De trend was daarmee meteen gezet: bedrijven moeten aan de slag met smart en wel nú. Anders missen ze de boot, of liever gezegd de drone.

Het Smart Industry jaarevent 2018 trok honderden bezoekers

Hectisch
Honderden mensen waren aanwezig in de zaal, en de sfeer was hectisch en gejaagd. Zó veel mensen wilden participeren via het invullen van online enquêtes en het stellen van vragen, dat het buzzmaster-netwerk het korte tijd niet aankon.

Ineke Dezentjé Hamming-Bluemink, voorzitter van de FME en van het team smart industry, wakkerde het vuurtje nog verder aan door 1,9% meer economische groei te voorspellen, mits we smart industry omarmen. Dit zal ongetwijfeld relatief bedoeld zijn, dus ten opzichte van de situatie waarin Nederland niets doet.

‘Er is al veel bereikt’, stelde zij. ‘Denk aan de 32 fieldlabs die experimenteren met nieuwe technologie, en de smart roadmap. Ook zijn inmiddels 200 bedrijven en organisaties ambassadeur van smart industry (waaronder deze website, red).’ 

De cases die verderop in dit artikel aan bod komen, ondersteunen dat het smart industry programma succesvol is. De fieldlabs leiden daadwerkelijk tot implementatie van technologie.

Er waren zóveel reacties vanuit de zaal, dat het buzzmaster-systeem dit korte tijd niet aankon

Agenda
Er is echter méér nodig, stelde Hamming-Bluemink. Ze reikte daarom het eerste exemplaar van de Smart Industry Implementatieagenda 2018-2021 uit aan Mona Keijzer, staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat. Deze implementatieagenda is downloadbaar via smartindustry.nl als pdf-bestand.

Hamming-Bluemink riep op tot actie vanuit Den Haag. ‘In het regeerakkoord miste ik een paragraaf over digitaal leiderschap. Een nationale strategie op dat gebied is echt nodig.’

Mona Keijzer beaamde dat de digitale economie de toekomst heeft. ‘Het is vooral belangrijk dat ook het MKB mee gaat doen’, aldus Keijzer. ‘Om dat te stimuleren hebben we 3,5 miljoen euro extra uitgetrokken. Een probleem is wel dat smart industry raakt aan drie ministeries.’

Ineke Dezentjé Hamming-Bluemink (FME) overhandigde het eerste exemplaar van de Smart Industry Implementatieagenda 2018-2021 aan Mona Keijzer, staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat.

Hype
Door de vele aandacht voor smart industry, mede gepusht door de overheid, ontstaat het risico dat dit na enige tijd zal worden afgedaan als een hype. Smart industry is namelijk helemaal niet nieuw, zoals momenteel wel vaak wordt gesuggereerd. Het gaat om een evolutie, die versnelt nu een aantal bestaande technologieën bijeenkomen en elkaar daarbij gaan versterken. Meer informatie hierover in het introductieartikel smart industry op deze site. Ook zijn er nog veel technische en veiligheidshordes te nemen.  

Strategie
Belangrijker nog is dat, anders dan implementatieagenda’s en roadmaps suggereren, het smart maken van een bedrijf nooit een doel op zich kan zijn. Eérst komt immers de strategie. Welke waardepropositie wil ik mijn klanten bieden, dus welk probleem los ik voor hen op. En hoe wil ik daar beter in zijn of worden dan de concurrentie?

Pas na je strategie komen procesverbetermethoden zoals Lean, en technische mogelijkheden zoals smart industry, om die strategie te vervullen.

Maatwerk
Feitelijk formuleerde Hamming-Bluemink dat zelf ook al heel helder, toen ze opmerkte: ‘Smart Industry maakt maatwerk tegen massagoedprijzen mogelijk’.  Het is dan immers nog maar een klein stapje naar: Áls je klanten om maatwerk tegen massagoedprijzen vragen, dán is het een goed idee om te kijken naar de mogelijkheden van smart industry.

Thomas Regout is een voorbeeld van een bedrijf dat deze gedachtelijn volgde. Verderop in dit artikel een uitgebreide beschrijving van hun reis naar smart, zoals zij dat noemen.

Je kunt natuurlijk veel meer met smart industry, dan klantspecifieke productie mogelijk maken. Denk bijvoorbeeld aan de ondersteuning van nieuwe businessmodellen, zoals (duurzame) diensten leveren in plaats van producten. Intrigerend is ook om te zien hoe Amfors mensen ‘met een afstand tot de arbeidsmarkt’ helpt, door de inzet van smart technologie. Waar techniek vaak gezien wordt als een bedreiging voor werkgelegenheid, kan dit dus ook andersom uitpakken. Ook op Amfors kom ik later nog terug.

Ineke Dezentjé Hamming-Bluemink (FME): ‘Smart Industry maakt maatwerk tegen massagoedprijzen mogelijk’.   Rechts dagvoorzitter Roelof Hemmen.

VDL Groep
Maar zoals gezegd, alles begint met je strategie. Na alle hectische taferelen op het podium rond de urgentie van smart industry, kreeg Willem van der Leegte, president-directeur van VDL Groep, het woord. ‘Wat is de reden van uw succes, wat doen jullie goed?’, vraagt Hemmen hem. Een prima - want open – vraag!

Dan volgt er, in het licht van alle hectiek daaraan voorafgaand, een verbluffend en bijna hilarisch antwoord. ‘Ons geheim is onze snelle besluitvorming’, aldus Van der Leegte. ‘Overal in onze organisatie hebben we korte communicatielijnen, en er is veel openheid. Daardoor konden wij bijvoorbeeld, na slechts een uurtje intern overleg, een order van 150 miljoen euro voor de levering van bussen binnenslepen. Onze concurrent was drie weken bezig, en daardoor te laat.’

Darwin
Natuurlijk kun je ook wel eens een fout maken, maar ook dan is het belangrijk dat je snel reageert. Snelheid wordt ook steeds zwaarwegender. ‘Vroeger kon je nog rustig nadenken over een idee. Nu is dat idee bij wijze van spreken morgen al verouderd. Denk aan Darwin, en zijn survival of the fittest. Wie zich het snelste aanpast, heeft de grootste kansen.’

‘Ik ben overigens altijd al snel geweest’,  zegt Van der Leegte met een kwinkslag. ‘Mijn vrouw ontmoette ik al op zevenjarige leeftijd, zij zat toen bij mij in de klas.’

Doorpakken ja, maar dingen anders gaan doen dan zijn vader is niet wat Van der Leegte wil. ‘Mijn vader handelt op basis van zijn ervaring, ik moet het voorlopig meer hebben van mijn jeugdige inzicht. Dat is een mooie balans. Je moet niet te veel willen veranderen.’

Willem van der Leegte (president-directeur van VDL Groep): ‘Je moet sneller en slimmer zijn dan de rest. Denk aan Darwin, en zijn survival of the fittest. Wie zich het snelste aanpast, heeft de beste kansen’

Slimmer
Over smart industry zegt Van der Leegte: ‘Je moet sneller en slimmer dan de rest zijn. Smart industry kán daarbij helpen, maar is niets nieuws. Het gaat om een ontwikkeling die al 20 jaar speelt. Wel is er momenteel sprake van een versnelling. Als president-directeur stuur ik echter niet op de mate van smart opereren van de bedrijven in onze groep. Ik kijk naar een aantal kerngegevens, die aangeven hoe goed ze het doen. Ook komt regelmatig het investeringsprogramma voor de komende drie jaar aan bod. Blijkt er geen goed plan, dan is dat een reden om dieper te gaan kijken.’

VDL Groep heeft 16.000 werknemers, en die willen ze graag aan het werk houden. Sterker nog: VDL staat bekend als redder van bedrijven, om ze daarna weer winstgevend te maken. In dit kader worden ze momenteel bijvoorbeeld getipt als overnamekandidaat van Siemens in Hengelo.

Leven lang leren
Hoewel werkbehoud belangrijk is, verwacht Van der Leegte daar ook iets voor terug. ‘Onze mensen moeten hun leven lang willen leren. Toen een werknemer mij een brief stuurde met een klacht over automatisering, heb ik die persoon bij mij uitgenodigd. Toen kon ik dat zelf uitleggen.’

Tenslotte lijkt VDL Groep meer behoefte te hebben aan goed onderwijs, dan aan roadmaps voor smart industry. ‘We doen het in Nederland best goed. We zijn concurrerend, anders zou niemand onze producten willen hebben. Ik maak me echter wel zorgen over het groeiende tekort aan technisch personeel.’

Flexibele productie in kleine series dankzij robotisering bij Thomas Regout

Thomas Regout
Thomas Regout is een bedrijf in Maastricht, dat onder meer telescopische uitschuifsystemen maakt. Die kom je bijvoorbeeld tegen in uitschuiflades in keukens.

Dankzij smart industry konden zij verplaatsing van hun productie naar een lagelonenland voorkomen. Bijzonder is daarbij, dat alle mensen hun werk konden behouden.

‘In 2011 liepen onze marges terug’, vertelde directeur operations Ruud Keulen. ‘We besloten toen niet om naar het Verre Oosten te verhuizen, maar alles in te zetten op behoud van werkgelegenheid. Dat wilden we gaan doen, door ons te onderscheiden via het klantspecifiek en snel produceren in kleine aantallen. Dit betekent veel omstellen tussen productieseries. Dan kom je al snel op smart industry uit, om je productie flexibeler te maken.’

Techniek volgt gebruiker
Hierna kwam de vraag: hoe dat te realiseren, technisch en organisatorisch. ‘Qua techniek leerden we veel via onze participatie in het Europese Horse-project, dat onder Horizon 2020 valt. We namen deel aan een pilot met robots die mensen ondersteunen, keken naar een Manufacturing Execution System voor de communicatie tussen mensen en machines, en we experimenteerden samen met TNO met augmented reality. Laatstgenoemde techniek maakt het mogelijk dat mensen dingen leren in uren, in plaats van dagen of zelfs weken.’

Ook op andere manieren werd er op toegezien, dat de techniek de gebruiker zou gaan volgen en niet andersom. ‘Veel mensen in deze zaal zouden in theorie al binnen een halve dag bij ons kunnen meedraaien.’

Bedrijfsinterne trainingen
De productiemedewerkers van Thomas Regout zijn loyale en hardwerkende mensen, gemiddeld 52 jaar oud en relatief laag opgeleid. Naast gebruiksvriendelijke oplossingen was goed onderwijs daarom ook belangrijk. ‘Regionale Opleidingscentra verzorgen bedrijfsinterne trainingen, variërend van eenvoudige computertrainingen tot een driejarige operatoropleiding op niveau 3.’

De overgang naar smart productie werd een succes. ‘Het werk wordt er soms ook lichter door. Dat is belangrijk bij het streven naar een duurzame inzetbaarheid van ouder wordende werknemers’, vervolgt Keulen. ‘Toch moet ik toegeven dat een belangrijk deel van onze productiemedewerkers nog steeds vindt dat vroeger alles beter was. Mijn opstelling daaromtrent komt echter overeen met die van Willem van der Leegte: wij willen alles doen om werkgelegenheid te behouden, maar we verlangen wel dat onze mensen bereid zijn om bij te leren.’

> lees verder in deel 2!
   (met daarin de cases Amfors en Tata Steel, en de kracht van robotzwermen)

> Zie ook:  Verslag JaarEvent Smart Industry 2019 (Smart wordt je niet alleen)