Het disruptieve effect van artificiële intelligentie

Wie is de zwakste schakel bij supply chain management? Misschien wel iederéén, en worden we straks vervangen door androids !

[ Vervolg van deel 1 ]  Alle sprekers op InNOWvate zijn het er over eens dat in supply chains met (operationele) kostenbesparing niet veel meer is te halen. Dit leidt tot de vraag welke meerwaarde software voor Sales & Operations planning (S&OP) je oplevert.

Die meerwaarde was - en is - niet efficiënter dingen maken. S&OP heeft tot doel om producten af te leveren die beter aansluiten bij de vraag. Daarnaast kun je met S&OP verborgen kosten terugdringen. Dit blijkt uit het verhaal van Jan-Jaap van Wikselaar van S&OP-leverancier Anaplan.

Spreadsheets
‘In grote bedrijven wordt nog steeds veel gepland met spreadsheets’, aldus van Wikselaar. ‘Maar liefst 70% van de tijd wordt daarbij besteed aan het verzamelen en kopiëren van gegevens. Er blijft dus maar 30% beslissingstijd over. Bovendien bevat 88% van de spreadsheets fouten, en kun je de informatie daarin moeilijk delen. Er is daarom veel winst te behalen met een connected planning.’

Anaplan heeft grote klanten zoals Unilever en Tata Steel. ‘Dat laatste bedrijf versnelde hun planningscyclus met een factor twee tot drie, dankzij onze software.’

Een succesvolle S&OP-implementatie is een combinatie van de juiste data beschikbaar maken voor iedereen, het verbinden van mensen, en tenslotte ervoor zorgen dat zij goed gaan samenwerken. Dat laatste vergt verandermanagement en een goed ontworpen planningscyclus.

Hassan Nait el Ghazi, channel account executive bij Anaplan, wijst mij er in een koffiepauze op, dat mensen oude werkwijzen ook moeten loslaten. ‘Je ziet soms dat zij onze software gebruiken om hun vertrouwde spreadsheets opnieuw te creëren.’     

InNOWvate 2019 vond plaats in de Rijtuigenloods in Amerfoort

Kondratiev
Sean Culey is business transformation expert, en auteur van het boek Transition Point, from Steam to Singularity. Ook hij denkt dat het niet goed is om te blijven focussen op kostenreductie. Echter niet omdat de mogelijkheden daarvan zijn uitgeput, maar om een totaal ándere reden!

‘Sinds de eerste industriële revolutie en de start van het kapitalisme verloopt vooruitgang in golven, de zogenaamde Kondratiev waves’, aldus Culey.  Elke golf wordt veroorzaakt door een verzameling nieuwe technologische vindingen die elkaar versterken. Op basis daarvan worden dan nieuwe businessmodellen ontwikkeld, en vervolgens geïndustrialiseerd en geëxploiteerd. Op dat moment begint de neergang, en ligt de focus op operational excellence en kostenreductie. Dat is wat we de afgelopen decennia zagen: bedrijven gingen wat ze al deden steeds iets beter en goedkoper doen.

Opkomend tij
Volgens Culey is het op dit moment echter weer opkomend tij. De zesde kondratiev wave is namelijk begonnen! ‘De nieuwe technologieën zijn in dit geval robotisering en artificiële intelligentie, met als bijpassende en verbindende infrastructuur het industriële internet.’

Dit maakt een wereld mogelijk waarin computers en andriods (mensachtige robots) zelfbewust worden, gaan ‘nadenken’ en met elkaar gaan samenwerken. De consequenties daarvan zijn vérstrekkend. En soms zelfs beangstigend, omdat dit niet per sé leidt tot een utopisch luilekkerland. Ook een ‘brave new world’, waarin je zonder overheidsmonitoring geen stap meer kunt zetten, is mogelijk.

De impact van de zesde kondatiev golf zal groter zijn dan ooit. Dit komt doordat hij, in tegenstelling tot eerdere golven, alle business-sectoren wereldwijd zal raken. ‘Bovendien zullen de fundamenten van ons kapitalistische model – betaald werk – er door gaan wankelen. Technologische werkloosheid ligt op de loer.’

Sean Culey: ‘In het begin is de impact van nieuwe technologieën bedrieglijk klein. Tot je een omslagpunt krijgt, waarbij de effecten disruptief worden. Dat moment is nu.’  Foto Supply Chain Media.

Bedrieglijk
Misschien denkt u nu, dat hier nog weinig van te zien is. De werkgelegenheid is immers groter dan ooit. Een man op de maan zetten lijkt bovendien nog net zo moeilijk als in 1969. Ook is er nog steeds geen robot die de huishouding voor je doet. ‘In het begin is de impact van nieuwe technologieën bedrieglijk klein’, waarschuwt Culey. ‘Tot je een omslagpunt krijgt, waarbij de effecten disruptief worden. Dat moment is nu.’

Om duidelijk te maken wat dit betekent, laat Culey foto’s zien van New York uit 1908 en 1913. ‘In vijf jaar verdwenen toen alle paardenkoetsen en werden ze vervangen door auto’s. Dit betekende ook dat een hele industriesector, opgebouwd rond het verzorgen van paarden, verdween.’

Kleuters
Volgens Culey gaan we nu ook weer zoiets meemaken, maar dan overal én voor alle business-sectoren!

Om die bewering kracht bij te zetten laat Culey enkele filmpjes zien. Eerst zien we enkele onhandige robots, die proberen te lopen en steeds omvallen. ‘Moravec’s paradox heet dit. Computers kunnen heel ingewikkelde berekeningen aan, maar hebben moeite met dingen die kleuters prima kunnen, zoals lopen, voorwerpen pakken of dingen vangen.’

Inmiddels blijkt dit echter opgelost. Culey komt met verbluffende beelden van robots die rennen, springen, elkaar helpen en die zelfs gymnastische oefeningen doen.

Nog net geen Epke Zonderland, maar wel een flinke stap in die richting. Vooral waar ik robots zie samenwerken krijg ik er hetzelfde gevoel bij wat mensen, geconfronteerd met artificiële intelligentie, rapporteren in Culey’s boek: humanlike, but it also feels a bit like something else.

In een opgaande technologische golf is niet alles rozengeur en maneschijn. Eerder het tegendeel is waar. Omdat bestaande businessmodellen verdwijnen, staan we aan het begin van een fase van creatieve destructie.   

PAL Supply Chain
Culey verwacht de komst van de PAL Supply Chain: personalized, automated en local. Hij heeft het daarbij over een triple whammy. Een technologische  drieslag, die 100% autonome toeleverketens mogelijk gaat maken. ‘De eerste stap is muscles to machine, de automatisering van fysiek werk. De tweede stap is mind to machine, artificiële intelligentie vervangt daarbij het menselijke brein. In de derde stap wordt alles met elkaar verbonden, en verdwijnen wij uit beeld.’

Lokale productie, just-in-time, wordt zo mogelijk. Milieuvriendelijker én het summum van Lean. 

Singularity point
Het idee dat androids prima kenniswerk kunnen uitvoeren, heeft te maken met een revolutie op het gebied van programmeren. ‘Vroeger dacht men dat een mens alles moest voorschrijven wat een computer doet, via “if then else statements”. Machine-learning maakt het echter mogelijk dat een computer zichzélf programmeert.’

Hierdoor kan een softwareprogramma, door tegen zichzelf te spelen, zich nu in enkele dagen ontwikkelen tot ‘s werelds beste schaker. ‘Autonome intelligentie is de meest disruptieve technologie van de komende wave. Ergens rond 2045 wordt het singularity point verwacht. Er is dan een computer die intelligenter is dan alle mensen bij elkaar, en dus slimmer is dan Einstein. Over wat er dán gebeurt, tasten we volledig in het duister.’

Creatief
Misschien ziet Culey echter iets over het hoofd, of misschien hoop ik dat ergens wel. Bij succesvolle cases van AI gaat het steevast om actie en reactie. Een mens doet een zet of stelt een vraag, en de computer geeft dan een antwoord. ‘Zelfleren’ gaat ook zo: de computer programmeert zichzelf zo dat een goed antwoord wordt gegeven.

Dit betekent dat een android heel goed een supply chain manager zou kunnen vervangen. Supply chain management is immers een kwestie van sense en response.

Kan een computer echter ook creatief zijn en nadenken over zichzelf en deze wereld? Dus bijvoorbeeld nieuwe businessmodellen ontwerpen, dit beschouwende artikel schrijven, of de vraag beantwoorden wat er vóór de oerknal was? Vooralsnog denk ik van niet. 

Wij danken onze partners/adverteerders, door hen kunnen wij onafhankelijke artikelen maken!
Ontdek bijvoorbeeld hoe onderstaande partij Supply Chain & Inkoop in de praktijk helpt brengen!

Veerenstael

Veerenstael bestaat uit een team gedreven maintenance management consultants, gespecialiseerd in maintenance en reliability engineering. We helpen bij het inrichten en verbeteren van maintenance processen in de productie-industrie en infra. Maintenance en operation managers zijn onze belangrijkste aanspreekpunten.

Machineprestaties stellen we objectief vast, we optimaliseren onderhoudsprocessen, laten onderhoudsmanagement applicaties hierop aansluiten en zorgen voor aantoonbare onderhoudsprestaties. Wij passen perfect bij projecten waarbij je tijdelijk expertise nodig hebt vanuit onderhouds(proces)management. Resulterend in tijdwinst, kostenbesparing, controle, borging van kennis en een optimaal presterend onderhoudsteam.

> Naar website

> Toon andere adviseurs categorie Supply Chain & Inkoop

Beginvraag
Uiteindelijk komt Culey, zij het langs een heel andere route, met hetzelfde advies aan supply chain managers dat Carlos Cordon van IMD hen gaf. ‘Je moet nieuwe technologieën niet gebruiken om door te gaan op het pad van operational excellence en kostenbesparing’, stelt Culey. ‘Dan gaat je bedrijf ten onder in het opkomende tij. Bedenk in plaats daarvan nieuwe businessmodellen, die de mogelijkheden van een PAL supply chain benutten. Een goede beginvraag is: Wat zou je doen als je jouw bedrijf vandaag opnieuw zou opbouwen?’ 

Carlos Cordon (IMD Business School Lausanne), sluit zich in deel 1 van dit artikel aan bij Sean Culey: ‘Digitalisering moet je niet inzetten voor een klein beetje meer Operational Excellence’

Lemmingen
Om te voorkomen dat je verblind raakt door alle nieuwe mogelijkheden, is het denk ik verstandig om het primaire doel van supply chain management goed voor ogen te houden.

Janet Godsell, professor operations & supply chain strategy aan de universiteit van Warwick verwoordt dit erg helder. ‘In de basis gaat het om het balanceren van vraag en aanbod, met precies zó veel buffers in de keten als nodig is voor een soepele doorstroom. Naarmate de onzekerheid toeneemt, heb je meer buffers nodig. Digitalisering van de supply chain verandert dit niet.’

Godsell waarschuwt supply chain managers om niet als lemmingen achter anderen aan te rennen. ‘Dat gebeurde bijvoorbeeld rond outsourcing van productieactiviteiten.’ Het beeld van lemmingen blijkt afkomstig uit de financiële wereld. ‘Er worden beleggers mee bedoeld die anderen volgen, en dus altijd te laat zijn.’

Om een soortgelijk debacle te voorkómen moeten supply chain managers een eigen strategie ontwikkelen, en daaraan vasthouden. ‘Pas op voor hebzucht of angst. Mensen overwaarderen namelijk gevaar ten opzichte van winst.’

Janet Godsell (professor supply chain strategy aan de universiteit van Warwick): ‘Ren als supply chain manager niet als een lemming achter nieuwe mogelijkheden aan.’

Gevoel
Let ook op je gevoel, zegt Godsell. ‘Als een bepaalde stap van jouw digital journey slecht aanvoelt, dan is de kans groot dat er iets niet goed is.’

Tenslotte sluit Godsell zich bij alle andere sprekers aan: kostenreductie is geen goede raadgever meer. ‘Leiders op supply chain gebied ontwikkelen nu visie, nemen daar de verantwoordelijkheid voor, en nemen vervolgens twijfels weg.’

De uitdagingen zijn groot. ‘Uit ons onderzoek blijkt dat over vijf jaar nog maar éénderde van de bedrijven een prescriptive supply chain heeft. Dat betekent dat ze zo ver zijn met digitalisering dat ze vraagveranderingen in realtime kunnen voorzien, en daarop reageren. Hieruit blijkt hoe moeilijk de digitale transitie is.’  

> Las u deel 1 van dit artikel al?